Eekhoorn

https://nl.wikipedia.org/wiki/Eekhoorn_(zoogdier)

De eekhoorn, rode eekhoorn of gewone eekhoorn is de in Europa meest voorkomende eekhoorn.

Kenmerken

De eekhoorn is 18 tot 24 centimeter lang en 250 tot 350 gram zwaar. De borstelige pluimstaart is van 14 tot 20 centimeter lang. Het is een omnivoor, die tot de knaagdieren behoort.

Anders dan de naam doet vermoeden, kan de kleur variëren van zwart tot gelig, met allerlei tinten rood en bruin daartussen. Melanisme komt voor, maar de mate waarin individuen melanistisch zijn verschilt per regio. Gewoonlijk zijn de dieren roodbruin met een witte buikzijde, ’s winters meer grijzig donkerbruin. De kleur wordt ook grijsachtiger naarmate de eekhoorn ouder wordt. De oorpluimen vallen vooral in de winter op. Een eekhoorn kan de haren op de pluimstaart opzetten.

Met zijn lange, gekromde klauwen kan hij makkelijk in bomen klimmen en van tak naar tak springen. Tijdens een sprong spreidt hij zijn ledematen, waarbij de losse huid op de flanken het dier helpt in de lucht te blijven. De pluimstaart dient als roer, waarmee hij zijn sprong kan sturen. Ook kan hij goed zwemmen. De lange staart, de elegante wijze van voortbewegen en de pluimpjes op de oren geven hem een hoge aaibaarheidsfactor.

De eekhoorn voedt zich met name met plantaardig materiaal als noten en zaden van sparren en pijnbomen. Verder eten ze knoppen, paddenstoelen, stukken boomschors, en soms dierlijk materiaal, als insecten, eieren en zelfs jonge vogels. Ook eten ze aarde om mineralen binnen te krijgen. De eekhoorn eet dagelijks vijf procent van zijn lichaamsgewicht aan voedsel. Net als veel andere knaagdieren leggen eekhoorns wintervoorraden aan.

De eekhoorn is een dagdier, dat zich meestal vlak na zonsopgang al laat zien. Ze zijn voornamelijk na zonsopgang en voor zonsondergang actief. ’s Winters laten ze zich alleen ’s ochtends zien. De eekhoorn houdt geen winterslaap. In plaats daarvan houdt hij zich bij gure dagen in zijn nest verborgen, en bezoekt hij op betere dagen ’s ochtends zijn wintervoorraad.

Nest

De eekhoorn maakt gebruik van andere eekhoorns. Een eekhoornnest is rond met een diameter van dertig centimeter, en bevindt zich in een boom, op minstens zes meter hoogte, vlakbij de boomstam. Soms wordt een nest op een tak gemaakt, of in een holle boom. De buitenste zijde van het nest wordt gemaakt van twijgen, en de binnenzijde wordt bekleed met mos en gras. Nesten waarin de jongen worden geboren, zijn bekleed met een dikkere laag.

Levensverwachting

Eekhoorns worden 3 tot 7 jaar in het wild, en tot tien jaar in gevangenschap. De belangrijkste natuurlijke vijanden zijn marters, roofvogels en huishonden en -katten. Ook sterven dieren door verhongering en auto-ongelukken. Vooral in hun eerste jaar sterven veel dieren. Om aan zijn vijanden te ontkomen rent de eekhoorn spiraalsgewijs omhoog tegen een boom.

Sociaal gedrag en voortplanting

De woongebieden overlappen elkaar. Vooral in de winter, waarin de woongebieden groter zijn, is er veel overlap tussen de woongebieden. Vrouwtjes wonen meer verspreid van elkaar dan mannetjes, waardoor overlap tussen de woongebieden van vrouwtjes minder voorkomt. In de paartijd jagen de mannetjes achter elkaar aan, mogelijk om een hiërarchie tussen de mannetjes vast te stellen en zo het recht om te mogen paren te verwerven.

De paartijd is op zijn hoogtepunt tussen januari en maart. De draagtijd duurt 38 dagen. Meestal worden de jongen tussen maart en mei geboren, mits er voldoende goede dennenappels zijn. Anders worden de jongen tussen juli en september geboren.

Per worp krijgt een vrouwtje één tot acht jongen (gemiddeld drie). De jongen zijn bij de geboorte tien tot vijftien gram zwaar. Alleen het vrouwtje zorgt voor de jongen. Bij verstoring draagt het vrouwtje de jongen uit het nest. Na zeven tot acht weken begeven ze zich voor het eerst buiten het nest, en na zeven tot tien weken worden ze gespeend. Als de jongen tien tot zestien weken oud zijn, zijn ze onafhankelijk. De dieren zijn over het algemeen na tien tot twaalf maanden geslachtsrijp.

Bereidingswijze

In België en Nederland staat de eekhoorn nagenoeg nooit op het menu. In Oost-Europa gebeurt dit echter iets frequenter. Er zijn recepten bekend van een gerookte eekhoorn. Hierbij wordt de eekhoorn gevuld met een combinatie van deegkruim, peulvruchten en wodka, die aangevuld wordt met zout en specerijen als peper en komijn.

Verspreiding en leefgebied

De eekhoorn leeft voornamelijk in uitgestrekte naaldbossen en gemengde bossen waarin naaldbomen overheersen. Ook komen ze voor in parken en tuinen. Ze zijn minder algemeen in kleinere naaldbossen of in loofbossen. In de bergen komen ze voor tot op tweeduizend meter hoogte.

De eekhoorn komt voor van Europa tot Noordoost-China. Hij komt niet voor in Zuid-Spanje en enkele Mediterrane eilanden. Op de Britse Eilanden en in Noord-Italië wordt hij langzaam maar zeker verdrongen door de grotere, zwaardere grijze eekhoorn.

Eekhoorns (Sciuridae) zijn een familie van de knaagdieren met 51 geslachten en 278 soorten, waarvan er elf in Europa voorkomen. Bekende geslachten zijn de boomeekhoorns (Sciurus), de marmotten (Marmota) en de prairiehonden (Cynomys).

In Europa is de eekhoorn (S. vulgaris) het bekendst. In Noord-Amerika leeft een aantal soorten, waaronder de grijze eekhoorn (S. carolinensis). Deze soort is ook ingevoerd op Groot-Brittannië en in Italië en heeft daar als invasieve soort de inheemse, veel schuwere eekhoorn goeddeels verdrongen. Eekhoorns zijn gewoonlijk overdag actief, maar vliegende eekhoorns zijn nachtdieren. Laatstgenoemde soort komt voor in het noordelijke gedeelte van Rusland en Finland.

Eekhoorns hebben over het algemeen een lang, rond lichaam en een lange pluimstaart. Ze komen voor in verscheidene habitats, van halfwoestijnen tot regenwouden, en sommige soorten zijn uitstekende boombewoners. Het gezichtvermogen is zeer goed ontwikkeld.

Er bestaan ruim 360 soorten eekhoorns. Om alle dieren een eenduidige naam te geven zijn de dieren verdeeld in families. Er zijn 3 families eekhoorns. Families bestaan vaak weer uit duizenden soorten. Deze soorten zijn onderverdeeld in groepen eekhoornsoorten die gemeenschappelijke kenmerken hebben. Zo is er bijvoorbeeld een groep grondeekhoorns, boomeekhoorns en prachteekhoorns en Marmotten. Er zijn in totaal 54 van deze groepen. Deze groepen noemen we klassen. Veel van die groepen hebben echter maar enkele soorten in de klasse. Daar tegenover staat dat verschillende klasses eekhoornsoorten bevatten die toch verwant zijn aan elkaar.

Als je zo alle klasses doorkijkt kun je verschillende hoofdgroepen herkennen.

De belangrijkste zijn:

Boomeekhoorns:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomeekhoorns